İcralık iş makineleri genellikle ”Taşınır Rehnin Paraya Çevrilmesi’’ yoluyla gerçekleşse de bazı durumlarda rehin takibi dışında normal haciz yolu ile de satış işlemleri yürütülebilir. Konusuna göre rutin icra işlemleri yapıldıktan sonra satış işlemlerine başlanılır ve alıcı çıkması durumunda taşınır malın 3. kişiye devri gerçekleşir.
İcralık iş makineleri icra yoluyla satılmak zorunda mı?
İcralık iş makineleri bir sözleşme nedeniyle rehin takibine konu olabilir veya ödenmeyen bir borçtan dolayı menkul haciz uygulaması anında haczedilebilir. Satış işlemi, ödenmeyen bir borcun kaynağına dair olup yasal yollarla gerçekleşebilmektedir. Yani ödenmeyen bir borç için alacaklı kişi o mala direk el koyamaz veya başkasına satamaz. Usulüne uygun icra takibi açılır ve yasal yollarla satış işlemi gerçekleştirilir.
Bazı durumlarda alacaklı ve borçlu arasında icra öncesi gerçekleşecek bir anlaşma sonucu devir işlemi yapılabilir. Bazı durumlarda ise icra yoluyla satılmasındaki zarar düşünüldüğünde alacaklı, borçlu ve alıcı 3. kişi arasında özel bir anlaşma yapılabilir ve kıymet takdir raporundaki değere göre ihale beklenilmeksizin icra harç ve masrafları da ödenmek şartı ile haricen satışı gerçekleşebilir. Ancak burada ufak bir püf noktası vardır ki o iş makinesi üzerinde başka bir haciz olmaması gerekmektedir.
İcralık iş makinelerinin satış işlemleri nasıl olur?
Başta da belirttiğimiz gibi icralık iş makinelerinin paraya çevrilmesi için 2 yol vardır. Biri borcun konusu olan iş makinelerinin satışı için rehin takibi ile işlemlere başlamaktır. Diğeri ise herhangi bir icra borcu nedeniyle menkul haciz işlemi uygulanan adreste bulunan iş makinesi ve başka mallarla birlikte haczedilerek satış işlemlerine başlanmasıdır.
İlamlı veya ilamsız icra takibi ile başlayan işlemler borçlulara ödeme emri veya icra emri tebligatlarının tebliğ edilmesi ile başlar. Takibin türüne göre borçlunun borca itiraz etme hakkı mevcuttur. İtiraz edilmediği takdirde esas icra dairesi veya yetki alanına göre talimat icra dairesinden hacze çıkılır gibi malların bulunduğu adrese gidilir ve icra memuru tarafından mallar tutanak altına alınır. Adreste haczedilen malların yediemin olarak teslim edilebilecek biri var ise mallar koşullu olarak emanete bırakılır, yok ise icra dairesi tarafından görevlendirilen yediemin deposuna taşınır ve satış gününe kadar bekler. Borçlunun haciz işleminde istihkak iddia etme hakkı vardır ancak bu durum genellikle borçlu açısından olumsuz sonuçlanır.
Haciz anında borçlu orada yok ise ve mallar yediemin olarak borçlu haricinde birine teslim edilebilir. Ancak sonradan borçluya malların haczedildiğine dair 103 davetiyesi gönderilmesi gerekir. Bu davetiye ile borçlu hacizden haberdar olur.
İcralık iş makinelerinin kıymet takdir işlemleri nasıl olur?
Reesen yapılan kıymet takdiri işlemi genellikle olumsuzluklar doğurabilir. Bu nedenle esas veya talimat dairesince hacizden sonra tespit ve kıymet takdiri yapılması için malların bulunduğu adrese gidilir. Bilirkişi incelemesi yapılır ve ortalama 15 gün sonra işbu icralık iş makinelerinin veya varsa başka malların piyasa koşullarına göre kıymet takdir raporu icra dosyasına sunulur. Bu 15 günlük süre içerisinde ilgili mallar üzerinde başkaca haciz var ise haczin devam edip etmediği ve taraf bilgileri için 100 madde malumatı sorulması gerekir. Bilirkişi raporu icra dairesine teslim eder ve alacaklı tarafından tüm ilgililere kıymet takdir raporu tebliğe çıkarılır. Borçlunun, alacaklının varsa diğer haciz alacaklılarının bu rapora itiraz etme hakkı bulunmaktadır ve dava açılarak mahkeme heyetince yeniden değerleme yapılabilir. Ancak süresinde kıymet takdirine itiraz davası açılmaması durumunda artık satış işlemlerine başlanılabilir.
İcralık iş makineleri için satış nasıl olur ?
Satış işlemleri esas ve talimat dairesinin yetki sınırlarına göre gerçekleşir. Satış kararı sonrası esas dairesi veya yazılacak satış talimatı ile talimat dairesi satış ilanını hazırlar ve satış günü verir. Oluşturulan satış ilanı Basın İlan Kurumu’na gönderilerek tirajına göre yayınlanması sağlanır. Tüm ilgililere satış ilanı tebligatı çıkar ve satış gününe kadar faturalı gazete sureti ve tebliğli tebligat parçalarının satış dosyasına girdiğinden emin olunur.
Satış günü ihale gerçekleşir ve belirtilen oranda teminat yatıran herkes ihaleye girme hakkına sahiptir. Alıcı olmaz ise 2. satış günü beklenilir ve yine olmaz ise satış düşer. Ancak alıcı olur ise devir işlemleri öncesi tüm ilgililer tarafınca 10 günlük ihalenin feshi davası açılması beklenir. İhalenin feshi genellikle usulsüz tebligat işlemleri nedeniyle olmaktadır. Bu nedenle satış işlemleri acele edilmeksizin usulünce yapılmalıdır.
