Bilindiği üzere icra takibi türleri farklı işlemlerden geçmektedir. Ancak bu işlemler hemen hemen birbirine benzer niteliklerde hareket etmektedir. Örneğin ipotek takibinde de 100 madde sorulur, ilamsız takipte de. Sonuç itibariyle tüm icra takiplerinde de olduğu gibi ilamsız icra takibi aşamaları, sürecin doğru işleyebilmesi için varlığını korumaktadır..
ilamsız icra takibi aşamaları nelerdir?
En çok işlem yapılan icra takibi türü ise ilamsız takiptir. Dolayısıyla ilamsız icra takibi aşamaları alacaklının ulaşılması gereken alacağına en kısa sürede kavuşmasını sağlamaktadır. Usulüne uygun bir şekilde yapılmayan ilamsız icra takibinin borçlu açısından itiraz yolu her daim açık olup, takibin iptaline kadar gidebilmektedir. İcra takibinin konusu her ne olursa olsun işlem süreçleri aşağı yukarı benzerlik göstermektedir. Aşağıda belirttiğimiz bilgiler ilamsız takibin açılışından başlar, işlemden kalkana kadar devam eder.
ilamsız icra takibi aşamalarını 10 adımda anlaşılır kılalım.
1- İlamsız icra takibi açılır.
2- Borçlu veya borçlulara ödeme emri gönderilir.
3- Ödeme emri tebligatı tebliğ olmaz, çeşitli sebeplerle iade gelebilir. Bu durumda posta tebligat yolları devreye girer;
+ Borçlu şahıs ise mernis adresine tekrar tebligat gönderilir. Mernis adresine gönderilen tebligatın da iade gelmesi durumunda Tebligat Kanunu Mad. 21’e göre yeniden ödeme emri tebligatı gönderilir. Bu tebligat muhtara tebliğ edilerek tebliğ edilmiş varsayılır.
+ Borçlu ticari bir işletme ise Ticaret Sicil adresine tekrar tebligat gönderilir. Bu tebligatında iade gelmesi durumunda ise Tebligat Kanunu Mad. 35 e göre yeniden ödeme emri tebligatı gönderilir. Bu tebligat iş yerinin camına yapıştırılmak suretiyle tebliğ edilmiş sayılır.
+ Borçlunun Mernis ve Ticaret Sicil gibi resmi adresi olmayabilir. Bu durumda borçlu şahıs ise Elektrik, Su, GSM aboneliklerinin sorgulanması istenir. Borçlu ticari bir işletme ise Elektrik, Su, GSM, Esnaf ve Sanatkarlar Odası gibi aboneliklerinin sorgulanması istenir. Çıkan adresler sadece tek seferlik tebligat yapmaya olanak verir, muhtara ya da cama yapıştırma suretiyle tebliğ için kullanılamaz. Yine tebliğ olmaz ise masraflı bir süreç olan ilanen tebligat yolu seçilebilir.
4- Tebligat tebliğ olduktan sonra borçlunun 1 haftalık yasal süresinde ödeme yapması ya da itiraz etmesi beklenir.
+ Dosya borcu tümüyle ödenmek istenebilir. Bu süre içerisinde yapılan ödemelerde icra vekalet ücretinde yasal olarak 4/1 oranında indirim yapılır.
+ İlamsız icra takibine itiraz edilebilir. İtiraz edilmesi durumunda icra takibi durdurulacak ve alacaklının açacağı dava neticesinde takibe devam kararı alınana kadar hiç bir şekilde işlem yapılmayacaktır.
+ Ödeme ve itiraz işlemleri için verilen sürre içerisinde alacaklı hiç bir şekilde haciz isteyemez.
5- Borçlu 1 haftalık yasal süresinde herhangi bir harekette bulunmamış ise ve tebligat parçası dosyaya girdiyse haciz işlemine başlanılabilir.
+ Banka hesaplarının haczi talep edilerek belirtilen bankalara haciz müzekkeresi gönderilebilir.
+ Mal varlığı sorgulama talebi ile UYAP ortamında araç, tapu ve SGK kayıtları incelenebilir, tespiti halinde gerekli haciz işlemleri uygulanabilir.
+ Bildiğiniz bir yerde alacağı var ise talep edilerek oraya alacak haczi müzekkeresi gönderilebilir.
+ İkamet ettiği adrese ya da sahibi olduğu işletmeye haciz talep ederek menkul muhafaza işlemi uygulamak istenilebilir.
6- Araç veya Tapu ya da adreste menkul haciz işlemi uygulandıysa borçluya 103 davetiyesi denilen, borçlunun ilgili hacizden posta yolu ile haberdar olmasını içeren tebligat gönderilmelidir.
+ 103 davetiyesi içerisinde ‘’satış öncesi 3 gün içerisinde borcun ödenmesi’’ şeklinde ibare geçmektedir.
7- Maaş, banka ya da başka bir alacak haciz müzekkeresi gönderildiyse, gönderilen kişinin 1 hafta içerisinde dosyaya haczin işlendiğini veya reddedildiğini belirten cevap vermesi gerekir.
+ Cevap verilmediği takdirde aynı müzekkere tekiden tekrar gönderilebilir.
8- Hacze rağmen borçlu borcunu ödemiyor ise alacaklı hacizli malın satışı istenebilir. Satış süreci masraflı olabilmektedir.
+ Araç, Tapu yada menkul mallarında başkaca haczin olup olmadığı tespiti için 100 madde malumatı talep edilmesi gerekir.
+ Araç ve Tapu takyidatında kaçıncı sıradan haciz alacaklısı olduğunuzun tespiti ile satıldıktan sonra satış istenen dosyaya para kalma durumu tespit edilmelidir. Örneğin bir araç üzerinde 5. Sıradan haciz alacaklısı olduğunuzu varsayalım. Bu aracın satılmasını istediniz. Araç satışı için fazlaca masraf yaptınız ve 3. Şahsa satışı gerçekleşti. Aracın değerine göre önceki 4 alacaklının dosya borcu ödendikten sonra sizin dosyanıza para kalmayabilir. Daha basit bir örnekle; Aracın piyasa değeri 50 bin TL iken ihale sonucu 35 bin TL ‘ye satışı gerçekleşti. Bu 35 bin TL sizden önceki haciz alacaklılarına aktarılır ise sizin dosyanıza para kalma ihtimali vardır. Bu durum iyi kestirilmelidir.
+ Satış yoluna girmek isteyen kişinin kıymet takdirine itiraz veya ihalenin feshi davası ile karşılaşma ihtimali oldukça yüksektir. Bu davalar genellikle usulsüz tebligat işlemi kaynaklı olup çok dikkatli ilerlemek gerekir.
9- Dosyaya ödeme yapılacak olabilir.
+ Dosya borçlusu bizzat size ulaşıp ödeme yapmak isteyebilir.
+ Dosya borçlusu icra dairesinden icra kapak hesabı alarak yapmak isteyebilir.
+ Haciz mahallinde, maaştan ya da alacaktan veya hacizli bir malın satışından sonra ödeme gelebilir.
10- Dosyanın kapatılması gerekebilir.
+ Para bizzat size ödendiyse, alacağınızı aldığınızı gösteren talep açmanız gerekir.
+ İcra dairesine ödendiyse dosya icra müdürü aracılığı ile kapatılabilir.
+ Alacağın bir kısmından ya da tümünden feragat edilerek dosyanın kapatılması için talep açılması gerekebilir.
+ Dosyanın kapatılabilmesi için kapak hesabınca tutarın tamamının ödenmesi gerekir.
+ Dosya komple kapandığında varsa hacizlerin tümüyle kalktığından emin olunması gerekir.
Yukarıda belirtilen açıklamalar olası bir icra takibi senaryosunu göstermektedir. Her ne kadar ilamsız icra takibi aşamaları basit gibi görülse de bu işlemler bazen kişileri oldukça yormaktadır. Bir hukuk bürosu avukatı bu işlemleri rutine bağlayarak kolaylıkla yapabilir ancak onlar için bile bazen içinden çıkılmaz hal alabilir. Bu karmaşık gibi görünen süreçteki en büyük etken dosyaya ulaşılması zor olması (şehir dışı takibi gibi) durumlarıdır. Avukat için bile karmaşa riski bulunan bu tarz işlemleri vekaletsiz olarak bireysel olarak yürüten kişi için ne derece zor olur takdirinize kalmış. Bu kapsamda dosyanın boyutuna göre riskin artacağını unutmayın.
