İcra dairelerinde yapılan işlemler, borçlu ve diğer kişileri haberdar etme zorunluluğu doğurur. Haberdar edilen içerik ise genellikle, ödeme emri, icra emri, muhtıra, haciz ihbarnamesi, kıymet takdir raporu, satış ilanı başta olmak üzere resmi imza taşıyan taşıyan belgelerdir. Bu belgelerin tebliğ edilme şekli ise tebligat türleri nelerdir sorusunu akla getirmektedir.
Tebligat türleri nelerdir?
Kanun kişilere tebligat noktasında alışılagelmiş yöntemler dışında da hizmetler sunmaktadır. Öyle ki adalet sisteminin varlığından bu yana değişmeyen basılı tebliğ yolu artık yerini dijital ortam ile paylaşarak tebligat türleri gibi bir kümenin oluşumunu sağladı.
Tebligat Türleri:
Posta yoluyla tebligat,
Yukarıda da belirttiğimiz üzere alışılageldik bir tür olan posta yoluyla tebligat, adından da anlaşıldığı gibi onlarca yıldır aynı yöntem ile hız kesmeden devam ediyor. İcra dairelerindeki işlem yoğunluğu arttıkça postacıların işi her geçen gün çoğalmakta ve bu durum usulsüz tebligatın doğmasına sebep olmaktadır. Posta tebligat yolları her ne kadar geniş olsa da işlem tekrarları hem dosya maliyetini hemde işlem yükünü artırmakta. Bu anlamda yeni oluşum olan dijital ortamlar işlemlerin paha ve yükünü bir nebze hafifletir nitelikte.
Doğrudan tebligat,
Bu yöntem genellikle mahkemeler tarafından duruşmalar sonrasında kullanılmaktadır. İcra dairelerinde doğrudan tebligat kullanımına pek rastlanılmamaktadır. Usul olarak icra dairesine gelen bir borçlu, borcundan haberdar olduğunu belirtirse icra müdürü tebliğ mazbatasını imzalatmak koşulu ile icra dairesinden tebliğ işlemi yapar. Doğrudan tebliğ işlemi çoğunlukla icra taahhüdü vermek isteyen borçlular için yapılmaktadır. Bunun dışında her hangi bir sebeple alacak/ borç anlaşması yapılması durumunda resmiyete dökülmesi için yapılmaktadır.
Memur yoluyla tebligat,
Posta memurların usulsüz işlemleri veya icra dairesinin süreç hızlandırmaları nedeniyle kullanılan yöntemdir. Doğrudan tebligat yolu ile icra memuru borçlu adresine giderek elden tebliğ işlemini uygular. Bu yöntem de icra dairelerinde pek rastlanılmaz ancak posta memurunun ulaşamadığı (teknik vb nedenler) ve borçlunun icra dairesine gelemediği durumlarda (Yatalak hastalık durumu) uygulanabilir bir yöntemdir.
E-Tebligat (Elektronik tebligat),
2019 yılı itibariyle tüm avukatların kullanımına açılmış olunan e-tebligat yöntemi ile dijital tebliğ döneminde ufak da olsa adım atlamış bulunuyoruz. UETS yoluyla tebliğ süresi 5+7 toplamda 12 güne çıksa da en azından usulsüzlük ortadan kalkıyor. Ayrıca maliyet ve hız noktalarında da ciddi anlamda farkını ortaya koyuyor. şimdilik yalnızca avukatlar için kullanılmakta olan e- tebligat yönteminin zamanla tüm vatandaşlar tarafından da erişilebilir olmasını temenni ediyoruz.
Ayrıca bu yöntem ile özel şirketlerle haciz ve yazışma işlemleri yapılabilmektedir. Bu süreç de maliyet ve hız anlamında icra dairelerine büyük kazanç sağlamıştır.
İlanen Tebligat,
Bilinen adresi olanlara tebligat yapılır. Yapılamaz ise Mernis ve Ticaret Sicil adreslerine tebligat yapılır. Yine yapılamaz ise bilindik firma veya kurumlardan (TURKCELL, VODAFONE, TURKTELEKOM, İSKİ, İGDAŞ, AYEDAŞ …gibi) adres istenerek normal (21’e göre değil) tebligat gönderilir. Alternatif yolların da tükendiği noktada adres meçhul varsayılır ve ilanen tebligat yapılır. Masraflı bir süreçtir ve tüm tebliğ imkanları tükendiğinde kullanılabilir. İlanen tebligatta, gazete gibi yollar tercih edilir ve tebliğ durumu son ilan tarihinden itibaren 7 gün ya da merciye bağlı olarak 15 gün sonra yapılmış varsayılır.
Yukarıda Tebligat türleri nelerdir başlıklı konuya değindik. Bazen tebligat parçasından tebliğ durumu pek anlaşılmasa da tebligat akıbeti sorularak da tebliğ durumu hakkında detaylı bilgi edinilebilir. Tebligat türlerine çeşitli araştırmalar veya yargıtay kararları ile farklılıklar da getirilebilmektedir.
Yukarıda belirtilen tebligat türleri bazen bilerek veya bilmeyerek doğru bir şekilde ilerlemeyebilir. Normal gönderim istendiği halde muhtara tebliğ, Tebligat üzerinde dayanak belge yazmaması vs. gibi durumlar usulsüz tebligat türevlerindendir. Dolayısıyla yasada açıkça belirlenmiş haller dışında tebliğ olan tebligatlar, işlemin iptali ile sonuçlanabilir.
